การออกเสียง “ร” การเปล่งเสียงเริ่มแรก ลิ้นอยู่ในลักษณะแบนราบ แล้วยกปลายลิ้นขึ้นไปกระทบกับปุ่มเหงือกแล้วสะบัดปลายลิ้นลงอย่างรวดเร็ว ขณะออกเสียงเส้นเสียงอยู่ชิดกันไม่สนิท ลมผ่านเส้นเสียงขึ้นมาทำให้เส้นเสียงสั่นสะเทือนเป็นเสียงก้อง คำที่มีเสียงนี้ เช่น รู้ รัก (ปรากฏเป็นเสียงพยางค์ต้นเท่านั้น) ในกรณีที่ผู้ฝึกไม่คุ้นเคยกับการออกเสียง “ร” โดยวิธีการฝึกให้ใช้วิธีออกเสียงคำควบกล้ำ เช่น “ครอบครัว” “ครองแครง” เป็นต้น และให้สังเกตตำแหน่งที่สามารถออกเสียง “ร” ในคำควบกล้ำนั้นได้ ให้ทำซ้ำ ๆ ประมาณ 20 ครั้ง และเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ จนกว่าจะสามารถออกเสียง “ร” ได้
แบบฝึกหัดออกเสียง ร ชุดที่ 1
*******************
รา ริ รี รีบ
รับ รน รัก รูป
ร่าง เรือ เรี่ย รวย
รุ่ง เรื่อย ราบ เรียบ
แบบฝึกหัดออกเสียง ร ชุดที่ 2
*******************
โรงเรียน รุงรัง รำไร
รีบร้อน เรื่องราว รกร้าง
รวดเร็ว รวนเร รบเร้า
รับรอง รัดรูป เร่าร้อน
โรคเรื้อน เรไร เรี่ยวแรง
เรื้อรัง รบรา รวบรัด
เรียบร้อย รื่นรมย์ รวยริน
แบบฝึกหัดออกเสียง ล
**************
แบบฝึกหัดออกเสียง ล ชุดที่ 1
********************
ลง ลด ลน ลบ
ล้น ลม ล่ม ล่อ
ล้อ ลวง ล่วง ล้วง
ล่อง ลอด ลอน ล่อน
ลอบ ลอม ล้อม ลอง
แบบฝึกหัดออกเสียง ล ชุดที่ 2
*******************
ลดเลี้ยว ลนลาน ลิงลม
ล้มลุก ลิลิต ล่วงลับ
ลวดลาย ลงโลง ลวนลาม
ลอกเลน ล่อลวง ล้อเลื่อน
ลอกแลก ล่องลม ลอกลาย
ลักลอบ ลาภลอย ลืมเลือน
แบบฝึกหัดคำ ร , ล
*************
แบบฝึกหัดคำ ร , ล ชุดที่ 1
******************
ลานโรงเรียนเลี่ยนราบและร่มรื่น เด็กรื่นรมย์ซ่อนเร้นเล่นซ่อนหา
ลุกลี้ลุกลนนักชักระอา อย่ารอราเร่งเร้าเข้าห้องเรียน
การเล่าเรียนมามวลล้วนหลายหลาก เรียนไม่ยากพูดฟังทั้งอ่านเขียน
ครูรับรองลองวิชาถ้าพากเพียร จักเป็นเธียรคนเทิดเรียนเลิศเอย
แบบฝึกหัดคำ ร , ล ชุดที่ 2
******************
นักเรียนชอบล้อเลียน พื้นโล่งเตียนเลี่ยน
เรียบดีลีลาอย่ารอรี เราเริงรื่นลื่นล้มลง
พวกเราเล่าเรื่องราว ร้องเพลงลาวคราว
ชมดงไปไร่วิ่งไล่หลง ร้องเรียกเพื่อนเลือนลอยหาย
ลมโชยโรยกลิ่นอวล มาลีล้วนงามเรียงราย
รื่นรมย์ชมลวดลาย วิไลลักษณ์น่ารักจริง
ของรักใครลอบลัก ลุกลนนักนะลูกลิงเรือ
ล่องร้องประวิง เหล่านักเลงเร่งราวี
รักเร่เล่ห์ลมลวง ดอกโรยร่วมปวงมาลี
ร่ำไรอาลัยมี มาโลมเล้าเราร้อนรน
เรไรร้องจำเรียง ลองไล่เลียงเสียงสับสน
รูปร่างช่างชอบกล คนเรียบเรียงเลียงแล้วเอย
